Buitenlandse reporters zullen binnenkort in Myanmar kunnen werken met een speciaal visum voor een korte of lange termijn. In april gaan immers de nieuwe richtlijnen van kracht die voor een grotere persvrijheid moeten zorgen. De nieuwe reglementering wil lokale en buitenlandse reporters meer toegang tot ambtenaren verschaffen, zo zegt viceminister voor Informatie en de presidentiële woordvoerder U Ye Htut aan de Britse kwaliteitskrant The Guardian. “In het verleden gaf de overheid een journalist een visum in een poging de journalist te controleren. Nu reiken we visa uit om journalisten toegang te geven tot de ministeries. Als hij of zij een ambtenaar wil interviewen, kan hij via dat visum toegang krijgen.” Dat betekent dat reporters niet langer met een toeristenvisum of onder een pseudoniem moeten vliegen.
Solliciteren voor een visum
Journalisten moeten vanaf april een CV indienen, samen met een aanbevelingsbrief van hun medium. Dan is het wachten op officiële goedkeuring. Als ze groen licht krijgen, krijgen reporters een gratis perskaart en een visum voor de periode die ze in Myanmar willen werken (maximum één jaar). “Zou een verslaggever na april toch nog het land binnenkomen via een toeristenvisum zal dat niet worden bestraft”, zo zegt U Ye Htut, “maar die journalisten zullen misschien moeite hebben om officiële gesprekken vast te leggen.”
Mediatraining voor ministers
Onder het toezicht van Unesco en lokale media kregen ministers vorig jaar mediatraining. Ze leerden er om te gaan met de pers, aldus U Ye Htut. “In het verleden kwamen veel journalisten Myanmar binnen met een toeristenvisum. Als een ambtenaar met een journalist praatte, kon hij zijn job verliezen. Dat is waarom ze erg voorzichtig en soms ook zeer terughoudend zijn om met buitenlandse journalisten te praten”, legt U Ye Htut uit in The Guardian. Elk ministerie heeft nu zijn eigen woordvoerder.
Twee tot drie maanden wachten
Mensenrechtenorganisaties zijn voorzichtig. Ze waarschuwen dat het nog steeds niet bekend is hoe het visumcriterium zal worden beoordeeld, en of journalisten het recht zullen hebben om de overheid te bekritiseren. “Dit kan een positieve ontwikkeling zijn naar grotere mediavrijheid in Myanmar, omdat ministers en militairen het vroeger nooit aandurfden om met buitenlandse journalisten te spreken”, zegt Shawn Crispin, de Zuidoost-Aziatische vertegenwoordiger van het ‘Committee to Protect Journalists’. “Maar we hebben hier in Bangkok journalisten die vorig jaar tot Myanmar werden toegelaten en kritisch waren in hun reportages. Zij hebben nu te maken met lange vertragingen. Sommigen wachten al twee tot drie maanden op hun visum.”
